پیشینه و مبانی نظری نظام نگهداشت
نظام نگهداشت
نتایج حاصل از بسیاری از تحقیقات درباره ی نقش و اهمیت نیروی انسانی در رشد و توسعه ی سازمان ها و بعضاً رشد جوامع بشری بر این نکته تمرکز دارد که هیچ جامعه ای توسعه یافته نیست مگر این که به توسعه ی منابع انسانی خود پرداخته باشد . امروزه محققان مباحث نیروی انسانی پی برده اند که نیروی انسانی واجد شرایط و ماهر عامل با ارزش و سرمایه ای بی پایان در جهت رشد و توسعه ی سازمان ها و کشورها هستند ( نصرآبادی و همکاران ، 1388 ).
به طوری که نیم قرن گذشته بخش قابل توجهی از پیشرفت کشورهای توسعه یافته مرهون تحول در نیروی انسانی کارآزموده آن ها بوده است . اگر در گذشته کار ، سرمایه ، زمین عوامل اصلی تولید به حساب می آمدند امروزه تغییرات فناوری ، نیروی انسانی و افزایش بهره وری به عنوان عوامل رشد و توسعه تلقی می شوند . تجارب ارزنده ی سازمان های موفق و پیشرو درباره ی ارزش نیروی انسانی مبین اهمیت سرمایه ی انسانی شاغل در آن سازمان هاست ( سوکویو ، 2000 ).
آن ها عظمت و بزرگی سازمان خود را به اندازه ی کسانی می دانند که برایشان کار می کنند و محور اصلی رشد ، کسب و کار خود را بر مبنای کارکنان خود بنا نهاده اند ؛ زیرا اگر کارگران جامعه نارضایتی شغلی داشته باشند عواقب اقتصادی آن به شرکت و ملت بر می گردد . چون کار ناخوشایند موجب این می شود که میلیون ها نفر دیگر زندگی محدودتر و فاقد خلاقیت و غم باری داشته باشند .
در متون منابع انساني ، حفظ و نگهداشت در دو مفهوم مطرح است : 1 جلوگيري از ترك خدمت و حفظ افراد و 2 - تأمين سلامت جسمى و روانى ( شهرابي ، 1388 ). منظور از حفظ و نگهداري كاركنان در سازمان ، فقط جنبه فيزيكي آن نيست ، بلكه حضور و حركت فعالانة كاركنان سازمان در درون آن و هماهنگي و هم سويي آنان با سياست ها و راهبردهاي سازمان و به تعبيري درگير بودن آن ها با كار و شغل و مسايل مربوط به آن است ( فرهنگي و صمدي ، 1388 ).
ابعاد و مؤلفه هاى نگهداشت منابع انساني : فلاورز و هاگز ( 1971 ) عوامل نگهداشت و ترك خدمت را از نقطه نظر ماندن يا رفتن در چهار گروه بررسى مى كنند :
ترك خدمت كنندگان : اين قبيل افراد ، از شغلشان ناراضى هستند ؛ در عين حال ، فشارهاى محيطى نيز در اندازه اى نيستند كه بتوانند آن ها را از ترك سازمانشان باز دارند ؛ در نتيجه ، در اولين فرصت شغلشان را تغيير خواهند داد .
ناراضيان شغلى : اين افراد ، تمايل به انجام فعاليت هاى محفلى دارند . رضايت شغلى اين افراد بسيار پايين است و اساساً به دلايل محيطى در سازمان ماندگار شده اند .
رضايت مندان شغلى : اين دسته كاركنان از رضايت شغلى بالايى برخوردار هستند و به دلايل كارى سازمان را ترك نمى كنند .
رضايت مندان از شغل و محيط : اين گروه از نيروى انسانى به احتمال زياد ، دوران كارى خود را با ماندن در سازمان
